Praca zespołowa
Duże projekty humanistyczne, szczególnie te, w których uczestniczą badacze i badaczki z różnych ośrodków, wymagają dobrej komunikacji i organizacji pracy. Dzięki narzędziom cyfrowym, takim jak komunikatory, wirtualne dyski do przechowywania i udostępniania plików, programy do zarządzania, współdzielone notatniki czy wirtualne tablice, naukowcy i naukowczynie mogą efektywnie koordynować swoje działania, niezależnie od miejsca pracy. Rewolucja cyfrowa pozwoliła na intensyfikację wspólnych przedsięwzięć związanych z przygotowaniem, prowadzeniem i udostępnianiem wyników działalności naukowej. Pandemia COVID-19 pokazała, że w niektórych obszarach istnieje możliwość prawie bezstratnego i całkowitego prowadzenia pracy zespołowej on-line, choć należy pamiętać o kosztach społecznych związanych z izolacją poszczególnych członków zespołu. Trudno jednak wyobrazić sobie prowadzenie i koordynowanie grantu międzyinstytucjonalnego bez użycia narzędzi cyfrowych, choćby aplikacji do komunikacji on-line. Narzędzia cyfrowe towarzyszą realizacji projektu od momentu składania wniosku przez jego formalne zwieńczenie (wspólne pisanie raportu) po upowszechnianie wyników projektu.
Podstawowym elementem pracy zespołowej jest dobra komunikacja. Oprócz obsługi poczty elektronicznej, która towarzyszy pracy naukowej od wielu lat, niezbędna jest znajomości różnego rodzaju komunikatorów takich jak Google Chat, Slack, Skype czy czat wbudowany w program Microsoft Teams. Powszechność spotkań i konferencji on-line wymaga płynnej obsługi aplikacji typu Zoom, Google Meet czy Microsoft Teams.
Niezwykle przydatne są również programy do zarządzania pracą (np. Asana, Trello), które pozwalają na planowanie i koordynowanie działań zespołu. Dzięki nim, każda osoba zaangażowane w prace może śledzić postępy w projekcie, ustalać priorytety dla własnych zadań i informować innych o ukończonych celach. Funkcjonalności niektórych programów pozwalają również na podstawową komunikację między członkami oraz przejrzyste gromadzenie i udostępnianie dokumentów. Z tym ostatnim elementem związane są umiejętności korzystania z wirtualnych dysków (np. Google Drive, OneDrive), które pozwalają na gromadzenie i udostępnianie różnego rodzaju plików oraz wspólne tworzenie i redagowanie dokumentów (zob. część „Edytory.procesory tekstu” oraz „Menedżery informacji”). Dzięki takiej organizacji pracy wszyscy członkowie zespołu mają dostęp do najnowszej wersji dokumentów.
W zarządzaniu czasem, nie tylko w pracy zespołowej, pomóc mogą również wirtualne kalendarze (np. Google Calendar), które umożliwiają udostępnianie pozostałym członkom zespołu informacji o dostępności danej osoby w określonym czasie, co znacznie ułatwia poszukiwanie terminu na wspólne spotkania.
Do najważniejszych umiejętności i kompetencji cyfrowych w zakresie pracy zespołowej można zaliczyć:
– znajomość aplikacji do komunikacji on-line (np. Google Chat, Slack, Microsoft Teams, Skype) oraz programów umożliwiających wideokonferencje (np. Zoom, Meet, Microsoft Teams, Skype)
– umiejętność korzystania z programów ułatwiających zarządzanie pracą (np. Trello, Asana) oraz wirtualnych kalendarzy (np. Google Calendar, Microsoft Outlook), w tym umiejętność planowania zadań, spotkań, określania terminów, a także wysyłania zaproszeń i przypomnień
– umiejętność pracy zespołowej w trybie on-line, w tym tworzenie, redagowanie i udostępnianie plików w przestrzeniach współdzielonych (np. na wirtualnych dyskach typu Google Drive, OneDrive)
Tab. 5. Kompetencje cyfrowe w zakresie pracy zespołowej, źródło: oprac.własne
