Sposoby wykorzystania
Narodowy Korpus Diachroniczny Polszczyzny
Idea zamknięcia piśmiennictwa polskiego od najdawniejszych czasów w ramy jednego korpusu narodziła się w środowisku lingwistów po to, by wzorem korpusów współczesnych ułatwić pracę badawczą nad tekstami dawnymi. Projekt Narodowego Korpusu Diachronicznego Polszczyzny jest dziełem kilku instytucji zajmujących się polszczyzną historyczną i został wstępnie nakreślony w artykule zamieszczonym w „Języku Polskim” (Król i inni 2019). Konsekwencją było złożenie wniosku o finansowanie projektu w Narodowym Programie Rozwoju Humanistyki, lecz pomimo wysokiej oceny projekt nie uzyskał funduszy. Projekt zakłada integrację różnych korpusów historycznych, różnie i w różnym stopniu opracowanych. Integracja ma polegać na wypracowaniu metod konwersji do wspólnego formatu oraz dostosowaniu wyszukiwarki do nowych typów danych. Dane tekstowe mają zyskać szczegółowe metadane, które pozwolą na precyzyjne wyszukiwanie oraz formułowanie zestawień zjawisk językowych na osi czasu.
Badania historycznojęzykowe i historycznoliterackie
Przydatność danych korpusowych w badaniach językoznawczych nie ulega wątpliwości, wykorzystaniu korpusów językowych w badaniach historycznojęzykowych poświęcił swój tekst W. Gruszczyński. Przykłady stanowić mogą studia korpusowe opracowane w IJP PAN (Górski 2008 czy Górski, Król, Eder 2019). Badanie języka stanowi też istotne przedmiot w badaniach historycznoliterackich, wszędzie tam gdzie badany jest styl tekstu czy jego frazeologia przydatny może być korpus językowy, nawet jeśli podporządkowany jest on kategoriom językoznawczym (tak jak w korpusach odwołujących się do NKJP czy w zalążku korpusu szesnastowiecznej polszczyzny), jako że wyszukiwarki korpusowe pozwalają na badanie łączliwości wyrazów w tekście z wykorzystaniem zróżnicowanych kryteriów.