IV.B. Między Akcją Styczniową a wybuchem powstania w getcie (22.01.1943-19.04.1943)
Niemcy postanowili przenieść szopy produkujące dla Wehrmachtu z getta warszawskiego na Lubelszczyznę, do obozów w Poniatowej i Trawnikach. W lutym 1943 r. kilkuset Żydów rzeczywiście tam pojechało, ale nie było więcej chętnych do opuszczenia getta. Trupy niemieckich żołnierzy na ulicach przełamały psychologiczną barierę strachu przed okupantem. Żydzi przestali być postrzegani i czuć się jak bezbronne ofiary. Zmieniła się atmosfera w getcie, wzrósł autorytet podziemia. Jedynym ośrodkiem władzy w getcie była ŻOB, nazywana powszechnie „partią”. Także Rada Żydowska podporządkowała się ŻOB. Po akcji styczniowej Niemcy unikali wchodzenia do getta, szczególnie po zmroku, obawiając się niespodziewanych zasadzek i strzałów.
Organizacje militarne przygotowywały się do walki z wrogiem, natomiast ludność cywilna przygotowywała się do stawienia mu biernego oporu. Od jesieni 1942 roku powszechnie zaczęto budować bunkry. Nie były to już prowizoryczne skrytki, które ratowały ludzi w okresie akcji wysiedleńczej. Teraz budowano w piwnicach domów, pod piwnicami, oficynami lub podwórzami projektowane nieraz przez architektów kryjówki i podziemne bunkry, z dostępem do wody, elektryczności, a czasem i telefonu, z wentylacją oraz zapasami żywności — tak, by można w nich było spędzić miesiące. Bunkry odegrały ogromną rolę w powstaniu. Bez nich nie byłoby możliwe aż tak długie działania ŻOB.
MIEJSCA:
– Aleje Ujazdowskie (poza gettem), – Chmielna, – Długa (piwnice pod Arsenałem), – Domeyki 20 (poza gettem), – Dzika/Gęsia, – róg ulic Franciszkańska/Nalewki, – Lubeckiego, – Plac Krasińskich/Miodowa, – Marszałkowska, – Muranowska, – Muranowska 7, – Muranowska 40, – Muranowska 42, – Nalewki, – róg ulic Nalewki/Świętojerska (wacha), – Natolińska (poza gettem), – Nowolipie 42 (Szop Schultza),
– Nowolipki 49/51a (szop Hoffmana – szwalnia), – Nowolipki 59 (szop Hallmana), – Ogrodowa 51 (filia szopu Schultza), – Okęcie (poza Warszawą), – Okrężna 55 (poza gettem), – Pańska 39, – Plac Grzybowski, – Plac Krasińskich/Miodowa, – Plac Muranowski, – Sadyba Czerniakowska (poza gettem),– Sienna 6/8 (szpital), – Smocza, – Szustra (poza gettem), – Świętojerska 28, – Świętojerska 32, – Świętojerska 34/Wałowa 6 (szop szczotkarzy), – Świętojerska (odcinek: Nalewki – Nowiniarska), – Umschlagplatz, – Zamenhofa 56, – Złota (poza gettem), – Żoliborz (poza gettem),
TRASY:
– Trasa: Belwederska 27 – Bagatela – Plac Unii Lubelskiej, – Trasa: Bonifraterska – Nalewki – Nowolipki- Nowolipie – Nowolipie (szop Schultza) – Żelazna 103, – Trasa: Grzybowska – Złota, – Trasa: Narbutta 8 – Gęsia, – Trasa: Narbutta 8 – Wiśniowa – Noakowskiego 10,
– Trasa: Nowakowskiego 10 – Plac Unii Lubelskiej – Puławska 83,
